Czym jest akcyza i dlaczego jest potrzebna.

System podatkowy każdego kraju działa w swoisty sposób. W ramach tego systemu znajdują się również akcyzy. W skrócie, akcyza to ten sam podatek, tylko na określoną grupę towarów. 

Ponadto, jeśli chcesz lepiej zrozumieć ten system, warto zrozumieć po co właściwie jest potrzebna akcyza. Funkcja akcyzy jest niezwykle istotna dla funkcjonowania całego systemu podatkowego. 

Czym jest akcyza i dlaczego jest potrzebna? 

Akcyza to rodzaj podatku, który państwo nakłada na określone towary, zazwyczaj te, które uważa się za szkodliwe dla zdrowia lub środowiska, lub na produkty o wysokim znaczeniu społecznym. 

Brzmi to dosyć skomplikowanie, ale w rzeczywistości obywatele regularnie stykają się z towarem opodatkowanym akcyzą. Przede wszystkim akcyzą opodatkowane są napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, paliwo i inne towary. Innymi słowy, wszystkie towary, które mogą stanowić potencjalne zagrożenie. 

Należy od razu zauważyć, że akcyza jest podatkiem dodawanym do ceny określonych towarów lub usług. Oznacza to, że akcyza nie wpływa bezpośrednio na cenę towaru. Różni się od innych rodzajów podatków tym, że jest podatkiem pośrednim. Innymi słowy, podatki pobierane są od dochodów i wynagrodzeń obywateli, a akcyza jest już częścią kosztu towarów, takich jak papierosy czy alkohol. W rezultacie podatek ten płaci końcowy konsument, nabywając towar objęty akcyzą.

Na jakich produktach działa akcyza? 

Nie wszystkie produkty podlegają podatkowi akcyzowemu. Te towary są przypisane do osobnej grupy produktów. Akcyza nakładana jest tylko na tę grupę towarów. Czasami lista ta może ulec zmianie. 

Najczęściej akcyza nakładana jest na: 

1. Mocne alkohole i napoje alkoholowe. Do tej samej listy można zaliczyć piwo i wino. 

2. Papierosy, cygara i wszelkie podobne produkty zawierające tytoń. 

3. Benzyna i paliwo. 

4. Samochody i motocykle. 

Jednak istnieją także towary, które można uznać za szkodliwe, ale nie zawsze są one związane z akcyzą. Na przykład towary luksusowe. 

Dlaczego wprowadzono akcyzę? 

Podatek akcyzowy pełni kilka ważnych funkcji w państwie. Pierwszą funkcją akcyzy jest oczywiście uzupełnianie budżetu. Jednak rola akcyzy nie kończy się tu. 

Do czego jeszcze jest potrzebna akcyza: 

1. Akcyza pełni istotną funkcję społeczną, zmniejszając konsumpcję towarów, które mogą być szkodliwe dla zdrowia lub środowiska. Wysokie podatki na alkohol i tytoń sprawiają, że te produkty są mniej dostępne, co zmniejsza ich spożycie wśród społeczeństwa. Pomaga to w walce z alkoholizmem i paleniem, a także przyczynia się do poprawy ogólnego stanu zdrowia narodu.

2. Jednym z głównych powodów wprowadzenia akcyzy jest uzupełnienie skarbca państwa. Ponieważ towary, na które nałożona jest akcyza, cieszą się stabilnym popytem, państwo może regularnie generować dochody z ich sprzedaży. Te środki są wykorzystywane do finansowania programów społecznych, ochrony zdrowia, edukacji i innych potrzeb publicznych.

3. Paliwo i inne towary mogące zaszkodzić ekologii są obłożone akcyzą w celu zmniejszenia ich wykorzystania i zachęcenia obywateli oraz przedsiębiorstw do przesiadki na ekologiczne alternatywy. Na przykład wysokie podatki na benzynę mogą zmotywować ludzi do przesiadki na elektryczne samochody lub inne ekologiczne środki transportu.

4. Akcyza pomaga państwu kontrolować produkcję i dystrybucję określonych towarów. Na przykład produkcja i sprzedaż alkoholu i tytoniu podlegają surowej kontroli, co pomaga w zwalczaniu przemytu i nielegalnej produkcji.

Biorąc pod uwagę te czynniki, akcyza jest bardzo istotna dla systemu podatkowego danego kraju.

Jak określa się wysokość akcyzy? 

Akcyzy nie można ustalać dowolnie. Istnieje oddzielny i jasno określony system określania akcyzy. Każde państwo bazuje na swoich wyliczeniach. 

W niektórych krajach istnieje stała stawka. W tym przypadku podatek akcyzowy jest ustalany jako stała suma na jedną jednostkę towarową. Istnieje również stawka procentowa. Na przykład na samochody może być nałożona akcyza w wysokości 10% od ich wartości. Oznacza to, że im droższy samochód, tym większą akcyzę trzeba zapłacić.

Istnieje również tzw. mieszana stawka. Jest to zjawisko bardziej rzadkie (systemu tego używają kraje dość rzadko). Na przykład państwo może ustalić stałą sumę akcyzy za każdy litr paliwa, a dodatkowo pobierać określony procent od jego ceny.

Warto również wspomnieć o skutkach samego istnienia akcyz. Kiedy państwo podnosi akcyzę na określony produkt, oznacza to, że jego cena w sklepach również wzrośnie. W rezultacie konsumenci zmuszeni są płacić więcej za towary objęte akcyzą. Niemniej jednak to właśnie wysoka cena stymuluje wybór alternatywnych produktów, które nie są tak szkodliwe dla organizmu.