Roman Balajan

Biografia Romana Balajana

Data urodzenia: 15.04.1941

Miejsce urodzenia. Edukacja. Roman Balajan urodził się w wiosce Nerkyn Oratag w rejonie Martakert Górnego Karabachu w Azerbejdżańskiej SRR. W latach 1961-1964 studiował na wydziale reżyserii Instytutu Teatralnego w Erywaniu, a w 1969 roku ukończył wydział reżyserii Kijowskiego Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej im. I. Karpenko-Karyego.

Kariera. W latach 1959-1961 Balajan pracował jako aktor w teatrze w Stepanakercie (Górny Karabach).

Roman Balajan uważa się za ucznia Sergieja Paradżanowa. Jako reżyser zadebiutował w 1973 roku filmem 'Efekt Romanowskiego'. Jego drugi film artystyczny 'Biriuk' został nominowany w 1977 roku do 'Złotego Niedźwiedzia' na Berlinale. Jego film 'Locz przed snem i w jawie' z 1987 roku stał się jednym z największych hitów kasowych radzieckiego kina. Zrealizowany w 1982 roku i wydany w okresie pieriestrojki, ukazał tragedię pokolenia żyjącego w warunkach głęboko absurdalnych realiach reżimu późnego socjalizmu.

W 1986 roku film artystyczny Balajana 'Chroń mnie, mój talizman', którego akcja rozgrywa się w Boldino, zilustrował sytuację Puszkina i Dantego we współczesności. W filmie wystąpili znani aktorzy: Oleg Jankowski, Tatiana Drubich, Aleksandr Abdoułow, Aleksandr Zbrujew, Michaił Kozakow, Bulat Okudżawa. Film ten zdobył 'Złotą Tulipan' Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Stambule.

Po rozpadzie Związku Radzieckiego Balajan zrealizował kilka filmów, które przyniosły mu duży sukces wśród widowni. Jego dramat artystyczny 'Dwa miesiące, trzy słońca' został nominowany w 1998 roku do Kinafestiwalu w Karlowych Warach na 'Kryształową Kulę'.

Głównym typem bohatera filmów Balajana jest samotnik, którego duszę drasną sprzeczności, który nie może znaleźć swojego miejsca w świecie. Nakręcił niewiele filmów, ale zawsze wzbudzają one zainteresowanie widzów i zdobywają wysoką ocenę krytyków: 'Loty przed snem i w jawie', 'Lady Makbet Mceńskiego powiatu' (1989), 'Dwie księżyce, trzy słońca' (1998), 'Rajskie ptaki' (2008). W wielu ze swoich filmów reżyser brał udział także jako scenarzysta.

Współpracował z znanymi aktorami, takimi jak Oleg Jankowski, Aleksandr Abdoułow, Oleg Mienżikow, Oleg Tabakow, Ludmiła Gurczenko, Nikita Michałkow i Liew Durow. Jako swoje główne zadanie reżyserskie uważał konieczność 'zniszczenia wszystkich poprzednich osiągnięć i szablonów aktora oraz przekonanie go do swojego założenia, do swojej siły i umiejętności'.

Zrealizował telewizyjne wersje przedstawień teatru 'Sowiernik' (Moskwa): 'Kto się boi Wirginii Woolf?' (1992), 'Anfisa' (1993) i inne.

Stałym miejscem zamieszkania i pracy jest Ukraina.

Członek rzeczywisty Narodowej Akademii Sztuki Ukrainy, członek Stowarzyszenia Kinematografistów Ukrainy.

Od 1996 roku Roman Balajan jest dyrektorem Telekinofirmu 'Iluzjon-Films' (produkował filmy 'Dwie księżyce, trzy słońca', 'Teatr skazanych').

8 lipca 2021 roku ukazał się pierwszy film w języku ukraińskim reżysera Romana Balajana, z Achtymem Seitabłaevem w roli głównej. Artystyczny, czarno-biały film 'Jesteśmy. Jesteśmy obok' opowiada dramatyczną historię utraty i miłości.

Stanowisko obywatelskie. Podczas rosyjskiej agresji zbrojnej przeciwko Ukrainie w marcu 2014 roku podpisał wraz z innymi ukraińskimi działaczami kultury list do rosyjskich kolegów, w którym obalono mity kremelowskiej propagandy na temat Euromajdanu i 'prześladowania rosyjskojęzycznych ludzi'.

W roku 2018 wesprzeł ukraińskiego reżysera Ołega Sencowa, nielegalnie więzionego w Rosji.

Nagrody. Laureat Państwowej Nagrody ZSRR (1987). Ludowy Artysta Ukrainy (1997).

Nagrody. W 2001 roku odznaczony orderem 'Za zasługi' III stopnia. W 2008 roku odznaczony orderem 'Za zasługi' II stopnia. W 2016 roku odznaczony orderem 'Za zasługi' I stopnia.

15.04.2022 r.