Ukraina stała się uczestnikiem Statutu Rzymskiego: w MTS wskazano możliwości i obowiązki kraju.

Ukraina stała się 125. państwem członkowskim Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTS) i od 1 stycznia 2025 roku zyskuje takie same prawa, jak inne państwa, tzn. staje się pełnoprawnym członkiem MTS, w szczególności może brać udział w wyborach, proponować poprawki itd.

W gmachu sądu obok flag państw członkowskich MTS ustawiono także niebiesko-żółtą flagę ukraińską. 'Ukraina oficjalnie staje się 125. państwem członkowskim Międzynarodowego Trybunału Karnego 1 stycznia 2025 roku. To oznacza, że teraz jest pełnoprawnym uczestnikiem tej umowy międzynarodowej i ma wszystkie prawa i obowiązki, które przysługują państwom członkowskim. Najważniejszym z nich jest prawo głosowania przy zatwierdzaniu budżetu, przyjęciu zmian, poprawek do Statutu Rzymskiego, przy wyborze sędziów, przyszłego prokuratora i jego zastępców, co w pewnym stopniu pomaga kształtować przyszłość międzynarodowego prawa karnego' – powiedział w ekskluzywnym wywiadzie dla Ukrinformu rzecznik MTS Fadi el-Abdalla.

Odpowiadając na pytanie o ukraińskiego sędziego w MTS, Fadi el-Abdalla powiedział:

'Jest to całkiem możliwe, aby Ukraina jako państwo członkowskie wyznaczała kandydatów. Następnie zależy to od głosowania Zgromadzenia. Dla sędziów MTS istnieją pewne wymagania dotyczące doświadczenia, w szczególności w prawie międzynarodowym lub karnym. Musisz być wykwalifikowany także dla najwyższych stanowisk sędziowskich w swoim kraju. Co trzy lata odbywają się wybory sześciu sędziów MTS. Tak więc, oczywiście, mamy nadzieję, że Ukraina będzie uczestniczyć we wszystkich możliwych formach współpracy oraz wsparcia Międzynarodowego Trybunału Karnego, w tym w wyznaczaniu kandydatów na stanowiska sędziów, a także przyczyni się do zwiększenia liczby swoich kolegów w MTS.'

Zgodnie z słowami rzecznika, wśród wymagań dla sędziów – biegła znajomość przynajmniej jednego z dwóch oficjalnych języków Międzynarodowego Trybunału Karnego: angielskiego lub francuskiego. Znać oba języki – to przewaga, ale obowiązkowo – przynajmniej jeden z nich, ponieważ to są języki robocze MTS.

Fadi el-Abdalla zaznaczył, że 'ważne jest zrozumienie, że MTS nie prowadzi spraw przeciwko państwom, zawsze chodzi o indywidualną odpowiedzialność za zbrodnie. Kto może stawiać podejrzanym zarzuty? Nie państwa, a prokurator MTS. Państwa członkowskie mogą składać skargi do prokuratora dotyczące konkretnego konfliktu lub pewnych zbrodni, a on wtedy może zdecydować, czy otworzy postępowanie, i sprawdzić, jakie zbrodnie podlegają jurysdykcji MTS. Na podstawie zebranych dowodów prokurator może podjąć decyzję o postawieniu zarzutów, co oznacza zwrócenie się do sędziów o wydanie nakazów aresztowania lub wezwania do sądu. To prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego podejmuje decyzję.'

Powiedział również, że 'Ukraina wcześniej uznała jurysdykcję MTS, na mocy czego rozpoczęto śledztwo, które obecnie trwa. W jego ramach prokurator MTS już wszczął kilka spraw i być może będą inicjowane nowe sprawy i zarzuty. Ratifikacja Statutu Rzymskiego przez Ukrainę nie oznacza, że trzeba rozpoczynać nowe śledztwo, ponieważ to już zostało rozpoczęte na podstawie wcześniejszego oświadczenia Ukrainy.'

Według jego słów, po ratyfikacji Ukraina zyskała również nowe zobowiązania, na przykład dotyczące finansowego uczestnictwa w formułowaniu budżetu. Rzecznik dodał również, że budżet MTS zatwierdza Zgromadzenie państw członkowskich MTS, przy czym uwzględnia się rozmiar gospodarki i liczbę ludności każdego kraju.

'Budżet Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTS) zatwierdza Zgromadzenie. Mamy więc 125 państw, w tym Ukrainę. Budżet wynosi około 190 milionów euro. I obciążenie jest rozdzielane pomiędzy wszystkie państwa, ale w pewnej proporcji. Budżet oparty jest na tej samej formule co w ONZ, tzn. z uwzględnieniem wielkości gospodarki i liczby ludności kraju. Dlatego na przykład Japonia i Niemcy są jednymi z największych darczyńców budżetu MTS. Teraz nie mam dokładnych danych dotyczących tego, jaki ma być wkład Ukrainy. Ale będzie proporcjonalny do rozmiaru jej gospodarki i liczby ludności' – powiedział.