Spotkanie Pańskie 2025: historia święta, modlitwa, tradycje, przesądy i zakazy.

Co roku chrześcijanie obrządku wschodniego obchodzą jedno z dwunastu centralnych świąt – Spotkanie Pańskie. Wśród ludu Spotkanie uważane jest za dzień spotkania zimy z wiosną.

1 września 2023 roku Ukraińska Cerkiew Prawosławna (PZC) oraz Ukraińskie Cerkwi Greckokatolickie przeszły na nowojuliański kalendarz, wszystkie uroczystości kościelne zostały przesunięte o 13 dni wstecz. Dzięki temu, nieprzechodnie święta prawosławne teraz pokrywają się z katolickimi.

Spotkanie Pańskie: historia święta

Spotkanie Pańskie – to jedno z najstarszych świąt religijnych. Przyjmuje się, że właśnie tego dnia, 40 dnia po narodzinach Jezusa, Dziewica Maria i Józef przyszli z niemowlęciem do świątyni jerozolimskiej, aby złożyć Bogu wdzięczną ofiarę za pierworodnego. Na obrządku poświęcenia spotkał ich starzec Symeon.

Żył prawie 300 lat, ponieważ anioł obiecał mu, że będzie żył, aż spotka Zbawiciela ludzkości. W niemowlęciu Jezusie Symeon natychmiast rozpoznał Mesjasza.

Sprawiedliwy Symeon uważany jest za świadka Boskiego pochodzenia Chrystusa.

Tradycje święta

Obchody Spotkania w Ukrainie sięgają jeszcze czasów przedchrześcijańskich. Wówczas nazywano je również Spotkaniem, Strzeleniem, Gromnicami lub Zimoborem.

Wśród ludu wierzono, że w Spotkaniu zima udaje się tam, gdzie było lato, a lato – tam, gdzie była zima. Po drodze spotykają się i spierają ze sobą. Kto wygra w sporze, ten jeszcze zostanie na tych ziemiach, by gospodarować.

Jeśli wieczorem ociepli się, to wygrało lato i wkrótce nastąpi ocieplenie. Jeśli wieczorem zrobiło się zimniej, to zima jeszcze pozostanie na jakiś czas.

Nazwa święta związana była z przekonaniem, że 2 lutego to jedyny dzień w zimie, kiedy może zagrzmieć.

2 lutego w kościołach poświęca się wodę i świece. Poświęcone w Spotkaniu świece nazywają się 'gromnicznymi', gdyż palą się i stawia przed obrazami podczas silnych burz, by chronić ludzi od grzmotów.

Jeśli ktoś boi się błyskawic burzy, to świeca jest w stanie uspokoić strach.

Modlitwa na Spotkanie Pańskie

Boża Matko, Przenajświętsza Dziewico! Jakże dziwię się i nie mogę zrozumieć Twojej wielkiej pokory. Ciebie, która nigdy nawet grzechu nie dotknęła, a jednak dzisiaj przychodzisz do kościoła, by się oczyścić, jak każda zwykła kobieta. Ty swojego Syna, a naszego Jezusa, oddajesz niebieskiemu Ojcu w ofierze za nasze grzechy.

Dać nam, Boża Matko, abyśmy również czystym sercem mogli ofiarować się Panu Bogu, aby On zechciał łaskawie przyjąć naszą ofiarę z nas samych tak, jak przyjął z Twoich rąk.

Dać, aby nasze serca były napełnione tymi uczuciami, które i Ciebie wtedy przenikały.

Ty cieszyłaś się, gdy sprawiedliwy Symeon prorockim duchem nazwał Twojego Syna, Jezusa, Zbawicielem Świata.

Jednak jak szybko ta radość przeszła w smutek, gdy usłyszałaś z ust tego samego starca o przyszłych cierpieniach Twojego Syna.

Ale chociaż straszne było dla Ciebie to proroctwo, nie zachwiałaś się w wierze. Dlatego modlę się do Ciebie, Przenajświętsza Dziewico, daj mi również taką niezłomność w wierze i nadziei na Boże Opatrzność, gdy spadnie na mnie jakiś smutek czy nieszczęście.

Przedobna Matko, daj mi łaskę, abym nie był(-a) dumny(-a), gdy mi się dobrze wiedzie, nie tracił(-a) ducha w przykrościach, ale aby wszystko z rąk Wszechmocnego przyjmować za najlepsze.

Naucz mnie, Matko, tej cnoty zgadzania się z wolą Bożą, którą miałaś w tak wielkim stopniu.

Amen

Przesądy ludowe

• Woda kapie z dachów – będzie długa wiosna, jeśli ciepło, a z dachów nie kapie – wiosna będzie wczesna i sucha.
• Jeśli w ten dzień nie ma słońca – czekaj na surowe mrozy.
• Na Spotkaniu zimno – wkrótce zacznie się ciepła wiosna.
• Na Spotkaniu ciepło i słonecznie – wiosna będzie ciepła.
• W ten dzień pada śnieg – wiosna będzie długa i deszczowa.
• Jeśli na Spotkaniu pod dachami widać sople, to będzie dobry zbiór kukurydzy.
• Wiatr na Spotkaniu – do zbioru owocowych drzew.
• Jeśli rano spadł śnieg – na zbiór pierwszych zbóż; kiedy w południe – zbiory będą średnie, a wieczorem – małe.
• Jeśli na drzewach szron – urośnie dobrze gryka i ziemniak. Jeśli w ten dzień zamieć drogę zamiecie – wiosna będzie późna i zimna.
• Jeśli na Spotkaniu słońce wygląda z za chmur, to wiosna nie zwleknie, a jeśli w ten dzień nie będzie widać słońca, to 11 lutego uderzą mrozy.

Wróżby i zwyczaje

Jeśli na Spotkaniu z dachów zwisały sople, zbierano je i topniono, dodając do wody. Taką wodę uważano za leczniczą, zdolną wyleczyć zarówno rany, jak i wewnętrzne choroby, a także chronić od złego oka i czarów. Używano jej do poświęcenia wojowników przed bitwą, gospodarze skrapiali bydło na pierwszym wypasie, a pszczelarze skrapiali ule na początku sezonu.

Wróżby na Spotkanie były takie: wystawiano talerz z ziarnem na noc na ulicę. Jeśli rano pojawiła się na nim rosa, to będzie zbiór, jeśli nie ma rosy – sprawy będą złe.

Czego nie można robić na Spotkaniu

• Na Spotkaniu nie można się kłócić, mówić złych słów, konfliktować, życzyć zła innym.
• Na święto nie można wyruszać w daleką podróż.
• W tym dniu zabraniano spożywania napojów alkoholowych.