Nursułtan Nazarbajew
Data urodzenia: 06.07.1940
Miejsce urodzenia. Wykształcenie. Urodził się w wiosce Czemolgan w rejonie Kaskelen obwodu Almaty. W 1967 roku ukończył zakładowo-wyższą szkołę przy Karagandyjskim Kombinacie Metaliurgicznym. W latach 1976- zaocznie ukończył Wyższą Szkołę Partyjną przy KC KPZR. Doktor nauk ekonomicznych.
Kariera. W latach 1960-1969 pracował na Karagandyjskim Kombinacie Metaliurgicznym.
1969-1973 - praca partyjna i komunistyczna w mieście Temirtau w obwodzie Karagandyjskim.
Powiązane materiały
- Dezubekizacja. Kazachstan znosi immunitet Nazarbajewa przed ściganiem i nie tylko toWiadomości
- Nazarbajew traci możliwość dożywotniego wpływu na politykę KazachstanuWiadomości
- Banki, kanały telewizyjne, hotele, fabryki. Dziennikarze odkryli 'miliardy Nazarbajewa'Wiadomości
1973-1977 - sekretarz komitetu partyjnego Karagandyjskiego Kombinatu Metaliurgicznego.
1977-1979 - sekretarz, drugi sekretarz obwodowego komitetu partyjnego Karagandy.
1979-1984 - sekretarz KC KPK.
1984-1989 - przewodniczący Rady Ministrów Kazachskiej SRR.
1989-1991 - pierwszy sekretarz KC KPK. Jednocześnie od lutego do kwietnia 1990 - przewodniczący Rady Najwyższej Kazachskiej SRR.
Od kwietnia 1990 - prezydent Kazachstanu.
1 grudnia 1991 odbyły się pierwsze ogólnokrajowe wybory prezydenta, w których Nursułtan Nazarbajew uzyskał poparcie 98,7% wyborców.
29 kwietnia 1995 na mocy referendum pełnomocnictwa prezydenta N.Nazarbajewa zostały przedłużone do 2000 roku.
10 stycznia 1999 w przedterminowych wyborach ponownie został wybrany na prezydenta Kazachstanu, uzyskując 79,78% głosów.
4 grudnia 2005 ponownie został wybrany na prezydenta Kazachstanu, zdobywając 91,15% głosów wyborców.
Na początku 2011 Rada Konstytucyjna Kazachstanu uznała unieważniony przez parlament ustawę, która przewidywała przeprowadzenie referendum w sprawie przedłużenia kadencji urzędującego prezydenta do 2020 r. zamiast wyborów w 2012 r. W odpowiedzi na to parlament Kazachstanu wprowadził poprawki do Konstytucji republiki, które upoważniły Nazarbajewa do ogłoszenia przedterminowych wyborów prezydenckich, które natychmiast ogłosił. Wybory odbyły się 3 kwietnia 2011 r. Nazarbajew zwyciężył z wynikiem ponad 95%.
Nursułtan Nazarbajew pełni funkcję przewodniczącego Zgromadzenia Ludu Kazachstanu oraz przewodniczy Stowarzyszeniu Światowym Kazachów.
19 marca 2019 Nursułtan Nazarbajew złożył upoważnienia prezydenta Kazachstanu.
Poglądy i oceny. W 1997 r. Nursułtan Nazarbajew przeniósł stolicę z południa kraju z Almaty na północ - do Akmoli, później przemianowaną na Astanę (aby zapobiec potencjalnej utracie północnych obszarów Kazachstanu zamieszkałych głównie przez Rosjan). Jednocześnie wprowadził na najwyższe szczeble władzy kraju ludzi z nim spokrewnionych więzami krwi.
Nursułtan Nazarbajew postawił na bezjądrową politykę zagraniczną Kazachstanu, zamykając poligon nuklearny w Semej i likwidując pozostałe w Republice głowice jądrowe z czasów sowieckich. W latach 1996-2005 Kazachstan zakończył ustalanie granic z sąsiednimi państwami.
W czasie urzędowania Nazarbajewa Kazachstan przystąpił do wielu bloków wojskowych, politycznych i ekonomicznych organizacji - CBWM (1992, od 2002 r. - TPKB), OBWE (1992), SES (1994), 'Shanghai Five' (1995, przekształcone w 2001 r. w SZSZ), EurAzjEz (2000), SVMDA (2002), EAE (2003). Prezydent zadeklarował zamiar przystąpienia Kazachstanu do WTO. Jednocześnie według ekspertów Kazachstan nigdy nie stał się bezwzględnym liderem w regionie Azji Środkowej, a jego głównymi partnerami politycznymi i ekonomicznymi stali się Rosja, Chiny i Stany Zjednoczone. Biorąc pod uwagę brak dostępu Kazachstanu do morza, Nursułtan Nazarbajew postawił na maksymalne wykorzystanie potencjału transportowo-komunikacyjnego kraju na lądzie. Bazując na stosunkowo rozwiniętej infrastrukturze transportu ropy i gazu z rejonów wydobycia do rosyjskich rurociągów, w październiku 2005 r. Nursułtan Nazarbajew zadeklarował zamiar wejścia Kazachstanu w ciągu najbliższych dziesięciu lat do dziesiątki największych dostawców ropy naftowej na rynek międzynarodowy, a w roku 2006 podpisał umowę z Azerbejdżanem o wspólnym wykorzystaniu rurociągu 'Baku-Tbilisi-Ceyhan', którego trasa omija terytorium rosyjskie.
'Kazahgate'. Nursułtan Nazarbajew stał się jednym z uczestników sprawy korupcji w Kazachstanie, znanego także jako 'Kazahgate'. Koniec 1999 r. śledczy ze Szwajcarii odkryli i zablokowali kilka kont bankowych, rzekomo należących do wysokich urzędników z Kazachstanu, w tym samego Nursułtana Nazarbajewa. Okazało się, że pieniądze na te konta pochodziły głównie od amerykańskich firm naftowych. W 2000 r. do śledztwa dołączyły USA, a w lipcu 2000 r. zostały odkryte i zamrożone kolejne konta, również rzekomo należące do prezydenta Kazachstanu. Ich łączna wartość wynosiła około 1 miliarda dolarów. Władze Kazachstanu próbowały niejednokrotnie zatuszować aferę, a w maju 2004 r. N. Nazarbajew po raz pierwszy publicznie odniósł się do 'Kazahgate'. Jednak w 2007 r. władze Kazachstanu zrzekły się roszczeń do tych środków, a Departament Sprawiedliwości USA podpisał decyzję o skonfiskowaniu na rzecz funduszu dziecięcego 84 mln dolarów z konta w szwajcarskim banku należącego do skarbca Ministerstwa Finansów Kazachstanu.
Nagrody. Odznaczony Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy i Orderem 'Znak Honoru'.
Więzy rodzinne. Żona prezydenta - Sara - jest przewodniczącą Międzynarodowego Funduszu Charytatywnego dla Dzieci 'Bobek'. Prezydent ma trzy córki: Dariga - doktor nauk politycznych, Dinara - kieruje Funduszem Edukacji im. N. Nazarbajewa, Aliya - zajmuje się biznesem.
06.07.2022 r.