Viktor Orban

Data urodzenia: 31.05.1963

Viktor Orban - premier Węgier. Lider partii Fidesz.

Miejsce urodzenia. Wykształcenie. Urodził się 31 maja 1963 roku w Sekesfehervarze, Węgierska Republika Ludowa. Po ukończeniu szkoły średniej i służby wojskowej (w latach 1981-1982) rozpoczął studia na wydziale prawnym Uniwersytetu Budapeszteńskiego. W 1987 roku ukończył studia, po czym przez dwa lata mieszkał w Siofok i dojeżdżał 90 km do pracy do Budapesztu, gdzie pracował jako socjolog w instytucie przy Ministerstwie Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego. W 1989 roku otrzymał stypendium Fundacji Sorosa i odbył staż przez rok w Pembroke College na Uniwersytecie Oksfordzkim.

Działalność polityczna. Viktor Orban rozpoczął swoją działalność polityczną jako założyciel partii Fidesz (Fidesz, skrót od FIatal DEmokraták SZövetsége, 'Związek Młodych Demokratów'), założonej 30 marca 1988 roku. Stał się znany na cały kraj po przemówieniu 16 czerwca 1989 roku na ceremonii ponownego pochowania Imre Nagya i innych działaczy politycznych Węgier straconych w 1958 roku. W swoim przemówieniu Orban domagał się przeprowadzenia wolnych wyborów i wycofania wojsk radzieckich z terytorium węgierskiego.

Wszystkie powiązane materiały

• W Parlamencie Europejskim zebrano głosy za pozbawieniem Węgier prawa głosu w Radzie Europy Wiadomości
• Blinken oświadczył, że jest 'rozczarowany' polityką Orbana wobec Ukrainy Wiadomości
• Szijjarto przybędzie do Użhorodu 29 stycznia. Spotka się z Kulebą i Jermakiem - MSZWiadomości

W 1990 roku, w pierwszych wyborach w postkomunistycznych Węgrzech, Orban został wybrany posłem do parlamentu (ponownie wybierany w 1994, 1998, 2002, 2006). W 1990 roku został liderem Fidesz, która pod jego przewodnictwem została zreorganizowana z liberalnej organizacji politycznej (członka Międzynarodówki Liberalnej) w partię prawo-konserwatywną. Od 1995 roku partia Orbana oficjalnie nosi nazwę Fidesz-MPP (Związek Młodych Demokratów - Węgierska Partia Obywatelska). Od października 2002 roku Orban, razem z kierownictwem Fidesz, jest wiceprzewodniczącym Europejskiej Partii Ludowej, która skupia konserwatywne partie Europy.

W 1998 roku, po zwycięstwie Fidesz w wyborach parlamentarnych (partia zdobyła 44% głosów wyborców) utworzył rząd centrowy. W wieku 35 lat stał się najmłodszym premierem we współczesnych Węgrzech (i drugim w XX wieku - młodszy od niego był tylko Andras Hegedush, który kierował rządem w latach 1955-1956). W sferze ekonomicznej opowiadał się za obniżeniem podatków i składek społecznych, walką z bezrobociem i inflacją. W trakcie jego urzędowania inflacja spadła z 10% w 1999 roku do 7,8% w 2001 roku (w 1998 roku wynosiła 15%). Deficyt budżetowy zmniejszył się z 3,9% w 1999 roku do 3,4% w 2001 roku. Wzrost gospodarczy wyniósł 4,4% w 1999 roku, 5,2% w 2000 roku i 3,8% w 2001 roku, opłata za studia na uniwersytetach została zniesiona, przywrócono uniwersalne ulgi dla matek.

Orban występował jako zwolennik niemieckiego modelu zarządzania, który zakłada wiodącą rolę premiera w systemie władzy. Wzmacniał rolę kanclerii premiera, przeprowadził radykalną reformę administracji państwowej, która doprowadziła m.in. do utworzenia superministerstwa gospodarki. Stałe dążenie Orbana do zmniejszenia wpływu parlamentu na procesy polityczne przy jednoczesnym wzmacnianiu osobistego wpływu premiera wywoływało ostre krytyki ze strony opozycji, która oskarżała go o autorytarne tendencje i dążenie do wpływania na media. W okresie premierowania Orbana Węgry, razem z Polską i Czechami, w 1999 roku oficjalnie przyjęły do NATO.

W wyborach w 2002 roku partia Orbana poniosła porażkę, a on podał się do dymisji. Fidesz domagał się przeliczenia głosów (PKW odrzucił to żądanie) i uważał wybory za nieuczciwe. Jednak międzynarodowi obserwatorzy wyrazili jedynie poważne zastrzeżenie dotyczące kampanii wyborczej: telewizja państwowa działała na korzyść samego Fidesz. Jednocześnie lewa i liberalna prasa ciężko krytykowała Orbana.

W wyborach w 2006 roku ponownie objął przywództwo Fidesz, a następnie występował jako główna postać opozycji wobec rządu socjalno-liberalnej koalicji. Według ekspertów politycznych, w swojej działalności politycznej stara się łączyć ideologię konserwatywną z praktyką populistyczną.

12 i 25 kwietnia 2010 roku odbyły się dwa tury wyborów parlamentarnych, w których Węgierski Związek Obywatelski (Fidesz) zdobył ponad dwie trzecie miejsc w ustawodawczym organie republiki (263 mandaty z 386), zapewniając sobie tym samym absolutną większość. Konserwatyści z Fidesz będą mogli samodzielnie wprowadzać zmiany w ustawodawstwie, w tym w konstytucji. Lider Związku Obywatelskiego Viktor Orban, komentując wyniki wyborów, stwierdził, że węgierscy wyborcy dokonali prawdziwej 'rewolucji', która położy kres 'nędzy i desperacji', w jakiej znajduje się kraj.

29 maja 2010 roku Viktor Orban ponownie został premierem Węgier, uzyskując zgodę koalicji centroprawicowej.